|
Willem Emmens behoorde tot de Drentse tak van de drie takken van het
geslacht Emmen(s). Daarnaast bestond er een Emmer tak, de bekende schulte
familie Emmen wiens tak helaas is uitgestorven en een Groninger tak, die 100
jaar langer heeft voortbestaan en die nu enkel nog voortduurt in de
vrouwelijke lijn Emmen Riedel.
Uit het huwelijk van, boer en timmerman, Jan Emmens en Jantien Staal (uit
de bekende smedenfamilie) werd op 25 mei 1869 in Zeijen zoon Willem geboren.
Hij bleek als kind al grote belangstelling te hebben voor de natuur en ging
regelmatig met de schaapskudde mee de heide op. Dit had ook meester Pieters
van het schooltje, waar Willem als kind het eerste onderwijs kreeg, in de
gaten en gaf hem als raad mee, vooral verder te leren. Willem volgde die
raad op. Eerst aan de Normaalschool in Assen om vervolgens in 1888 te Meppel
met goed gevolg examen te doen voor onderwijzer. Vreemd genoeg kwam hij pas
in 1891 aan het werk, omdat hij eerst geen werk kon krijgen door
concurrentie en het gebrek aan arbeidsplaatsen. Hij begon als ondermeester
aan een school in Havelte, vervolgens aan scholen in Donderen en Blokzijl,
tot hij wederom een benoeming kreeg aan de school in Havelte. Willem bleek
een echte autodidact te zijn, want door zelfstudie slaagde hij in 1894 voor
het examen van hoofdonderwijzer.
In Havelte had Willem de boerendochter Hendrikje Mulder leren kennen
waarmee hij op 25 mei 1895, de dag waarop hij 26 jaar werd, in Havelte in het
huwelijk trad. Ze kregen vijf kinderen:
- Anna Jantina (*1895)
- Jantina WiIhelmina (*1896)
- Jan (*1897)
- Johannes Willem (*1899)
- Jantina Wilhelmina (*1903)
In 1898 werd hij benoemd als bovenmeester aan de school in Grolloo. Daar
ondervond hij als geheelonthouder enkele problemen. De kinderen aldaar
bezochten de school onregelmatig als gevolg van alcoholproblemen bij zijn
voorgangers. Ouders vonden het bij gebrek aan controle maar wat handig
wanneer de kinderen eerst de koeien naar het land konden brengen. Willem
Emmens dwong echter met zijn doorzettingsvermogen respect af bij de ouders
waardoor de situatie verbeterde. Willem Emmens propagandeerde de ideeën van
de rijkslandbouw leraar Jakob Elema en zette in Grolloo met groot
enthousiasme landbouw wintercursussen op. Tevens richtte hij mede de
landbouwvereniging, de stierenhouderij, de coöperatieve zuivelfabriek, de
boerenleenbank en andere verenigingen op. Hij bleek een sociaal voelend mens
te zijn, alom gezien en het dorp betreurde men zijn vertrek, toen hij na 13
jaar Grolloo achter zich liet en naar Zutpen vertrok om leraar te worden aan
de Rijkslandbouw winterschool aldaar. Van belang was ook nog "de akte
van bekwaamheid voor huis - en schoolonderwijs in de beginselen der
landbouwkunde" die hij in 1903 behaalde aan de Rijkslandbouwschool in
Wageningen.
Professor Jakob Elema meende in 1915 dat het van groot belang zou zijn
wanneer er in de provincie Drenthe een agrarisch blad zou komen en stelde
Willem Emmens aan als redacteur van het op te richten Drentsch Landbouwblad.
Het eerste nummer van het blad verscheen op 6 januari 1917 wekelijks in een
oplage van 13.000 exemplaren. Zowel Willem Emmens als Jakob Elema schreven
regelmatig artikelen in het blad. Ook schreef hij het leerboek "leidraad bij het
onderwijs in de natuurkunde aan land - en tuinbouwscholen". Emmens heeft zich
ruim tien jaar ingezet om de landbouw in Drenthe op een hoger peil te brengen.
Op 1 juli 1917 werd hij leraar aan de in dat jaar juist geopende Rijks Landbouw
Winterschool te Emmen. Emmens was een gelovig mens. In Zutphen
had hij in het kerkelijk leven al een belangrijke rol ingenomen. In Emmen
kreeg hij regelmatig meningsverschillen met ds. De Groot. Emmens was een
tegenstander van de toen nog algemeen gebruikelijke zitplaatsenverhuring in
de kerk. Hij weigerde een plaats te huren en vaak zat hij tijdens de
kerkdiensten in de 'armenbank'.
Willem Emmens overleed onverwacht op 18 april 1927 in Emmen op 58-jarige leeftijd.
Ter nagedachtenis aan Willem Emmens werd in 1929 een bronzen beeld onthuld door de
Commissaris der Koningin in Drenthe, Mr.J.Linthorst Homan. Het beeld werd ontworpen door de
beeldhouwer Falise en heeft lange tijd op een pilaar bij toegang tot de R.W.L.S. gestaan. Later
is het beeld verplaatst naar de agrarische school in Noordbarge, later het Terra college
geheten. Deze school is een voortzetting van de oude R.W.L.S. Het beeld staat nu in Zeijen,
de geboorteplaats van Emmens.
Onthulling borstbeeld Willem Emmens in 1929.
Foto: R. Boelens.
Mevrouw van Wieren-Bosklopper heeft ooit de publiciteit gezocht om het beeld terug
te laten keren in Emmen. Tevergeefs.
Bronnen:
B.Emmens
H.C. van Dockum, Willem Emmens, Assen 1946.
DA, Archief van de Rijkslandbouw leraar / Rijkslandbouwconsulent, inv.nr.46 e.v. G.Kuipers.
Drentse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Drenten 4 door J.Bos en W.Foorthuis.
|
Home - start
