Foto: G.v.d.Veen.

V.l.n.r. staand: Lia Boezen, Julia Rosenbaum en Ineke Veldhuis.
V.l.n.r. zittend of gehurkt: Jaap Haan, Henk
Overeem, Roelof Boezen, Paul Smid en Fokke Brouwer.
Foto: G.v.d.Veen.

Oude foto's van De Wilker-Tondel-Kristalla gevraagd.

De Wilker was een Protestants Christelijke Jenaplanschool aan de Lemzijde in Emmerhout.

De Wilker werd later "De Tondel" en ging per 1 augustus 2009 samen met de Mgr. Bekkersschool onder de naam "Kristalla".

De naam De Wilker is ontleend aan het Wilkerrecht, het recht van willekeur. De marken mochten het Recht van Willekeur opstellen, d.w.z. de spelregels van het dorp.

Kocks geeft in het Drents Woordenboek bij de wilker: willekeur, regeling bepaling. Vlak daaronder “wilkerboer”: in de oogsttijd de naam voor de horenboer. De boer die de boerhoorn blies als teken dat de volmachten besloten hadden dat het koren rijp was. In oogsttijd de wilkerhoorn genoemd. Dan konden de boeren beginnen te maaien. In verband met ligging van het land op de essen moest er overlegd worden wie wie hielp in verband met bereikbaarheid van het eigen stuk eigen land. Tevens werden daar afspraken over gemaakt.

Hadderingh en Veenstra schrijven in het Drents Woordenboek, Wilker: bepaling die inhield dat in de oogsttijd het werk gezamenlijk werd begonnen en beëindigd volgens horensignalen.

De marke had wilkerverordenende bevoegdheid. Zo kon het de zogenaamde (boer)willekeuren maken, verordeningen, die zich bewogen op het gebied van grondgebruik en landbouwaangelegenheden. Deze publiekrechterlijke bevoegdheden ontleende de marke aan het Landrecht. (Mr A. Kleijn, 1944)

Wilkerhoren-hoorn waarop overeenkomstig ’t Wilker (z.d.) tijdens de korenoogst telkens het signaal tot de gezamenlijke aanvang en beëindiging van het werk werd gegeven.

Het gezamenlijk beginnen en eindigen (de viering) was onderdeel van het Jenaplan onderwijs. Gezamenlijk beginnen en stoppen als de wilkerboer (het Hoofd der School) daartoe het signaal geeft.

De naam De Wilker is mogelijk bedacht door het voormalig hoofd der school Renke Kruize.